Tác động của cấu trúc sở hữu đến khả năng sinh lời và rủi ro của Ngân hàng thương mại Việt Nam

Abstract

Nghiên cứu này đánh giá sự tác động của cấu trúc sở hữu đến khả năng sinh lời và rủi ro của các Ngân hàng thương mại (NHTM). Sử dụng phương pháp phân tích kinh tế lượng dựa trên dữ liệu bảng không cân bằng với bộ dữ liệu là các NHTM cổ phần Việt Nam từ năm 2007 đến 2019. Kết quả nghiên cứu cho thấy tác động thuận chiều giữa sở hữu nhà nước, sở hữu nước ngoài và sở hữu tập trung đến khả năng sinh lời của NHTM Việt Nam và tác động ngược chiều đến khả năng sinh lời của sở hữu nhà đầu tư trong nước. Đối với rủi ro, sở hữu nhà nước và sở hữu tập trung có tác động thuận chiều, còn sở hữu nhà đầu tư trong nước và sở hữu nước ngoài có tác động ngược chiều. Ngoài ra, kết quả nghiên cứu cũng ủng hộ giả thuyết sở hữu nhà nước, sở hữu nhà đầu tư trong nước thông qua cơ chế quản trị công ty tác động đến khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam và vai trò của sở hữu nhà nước, sở hữu nhà đầu tư trong nước và cơ chế quản trị công ty là thay thế nhau trong mối quan hệ với khả năng sinh lời của NHTM. Bên cạnh đó, kết quả nghiên cứu cơ chế tác động của cấu trúc sở hữu đến rủi ro cũng ủng hộ giả thuyết sở hữu nhà nước, sở hữu nhà đầu tư trong nước, sở hữu sở hữu tập trung thông qua cơ chế quản trị công ty tác động đến rủi ro của các NHTM Việt Nam và vai trò của các hình thức sở hữu này và cơ chế quản trị công ty là thay thế nhau. Đối với sở hữu nước ngoài, hệ số ước lượng đều không có ý nghĩa thống kê trong các mô hình nghiên cứu. Điều này có nghĩa chưa có cơ sở để xác định cơ chế tác động của sở hữu nước ngoài đến khả năng sinh lời và rủi ro của các NHTM Việt Nam. -- Nhìn chung, đóng góp của luận án này là trên cơ sở mở rộng đối tượng khảo sát cả về số lượng NHTM lẫn về thời gian khảo sát, luận án cung cấp thêm bằng chứng thực nghiệm về tác động của cấu trúc sở hữu đến khả năng sinh lời và rủi ro của các NHTM Việt Nam, góp phần phân định cho tình trạng chưa đồng thuận trong kết quả nghiên cứu tác động này ở các nước khác. Ngoài ra, một đóng góp khác của luận án này là cung cấp những khuyến nghị hữu ích đối với các cơ quan quản lý nhà nước trong việc đề xuất các chính sách định hướng gia tăng tính hiệu quả, ổn định, lành mạnh của hệ thống ngân hàng nói riêng, hệ thống tài chính nói chung, đảm bảo các mục tiêu kinh tế vĩ mô. Đối với các NHTM, các khuyến nghị nhằm hình thành cơ sở khoa học cho các quyết định hoàn thiện hoạt động quản trị ngân hàng theo định hướng điều chỉnh cấu trúc sở hữu và/hoặc tìm kiếm các giải pháp phát huy ưu thế, khắc phục những hạn chế của từng loại hình cấu trúc sở hữu, từ đó gia tăng khả năng sinh lời và năng lực kiểm soát rủi ro trong hoạt động kinh doanh của các ngân hàng thương mại.