Nghiên cứu tác động của Hiệp định Đối tác kinh tế Việt Nam – Nhật Bản đến nền kinh tế Việt Nam

Abstract

Hiệp định đối tác kinh tế Việt Nam – Nhật Bản (VJEPA) là hiệp định FTA song phƣơng đầu tiên của Việt Nam, đƣợc ký kết 25/12/2008 và chính thức có hiệu lực từ ngày 1/10/2009. Hiệp định VJEPA không những chỉ tập trung vào tự do hóa thƣơng mại hàng hóa và thƣơng mại dịch vụ mà còn thỏa thuận hợp tác về đầu tƣ và các hợp tác kinh tế khác giữa hai nƣớc. Tham gia vào các FTA nói chung, VJEPA nói riêng mang lại nhiều cơ hội cho nền kinh tế, nhƣ (1) mở rộng thị trƣờng, thúc đẩy tăng trƣởng và phát triển kinh tế - xã hội, tạo việc làm; (2) tạo động lực thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cải thiện môi trƣờng đầu tƣ kinh doanh, làm tăng khả năng thu hút đầu tƣ vào nền kinh tế; và (3) làm tăng cơ hội cho các doanh nghiệp trong nƣớc tiếp cận thị trƣờng quốc tế, nguồn tín dụng và các đối tác quốc tế. Tuy nhiên, thực hiện các FTA có thể tìm ẩn các nguy cơ cho nền kinh tế, nhƣ (1) làm gia tăng cạnh tranh khiến nhiều doanh nghiệp và ngành kinh tế gặp khó khăn, thậm chí là phá sản; (2) làm tăng sự phụ thuộc của nền kinh tế quốc gia vào thị trƣờng bên ngoài, khiến nền kinh tế dễ bị tổn thƣơng trƣớc những biến động của thị trƣờng quốc tế; (3) trong quá trình hội nhập, các nƣớc đang phát triển phải đối mặt với nguy cơ chuyển dịch cơ cấu kinh tế tự nhiên bất lợi, do thiên hƣớng tập trung vào các ngành sử dụng nhiều tài nguyên, nhiều sức lao động, nhƣng có giá trị gia tăng thấp.