Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến khoảng cách kỳ vọng kiểm toán ở Việt Nam

Abstract

Trong nền kinh tế thị thường, các thông tin tài chính của một doanh nghiệp nhận được sự quan tâm của rất nhiều đối tượng khác nhau từ bên trong đến bên ngoài doanh nghiệp. Tuy mỗi đối tượng quan tâm đến BCTC của doanh nghiệp ở mỗi góc độ khác nhau, nhưng tất cả đều có yêu cầu chung là các thông tin trong BCTC phải trung thực, hợp lý, và có thể tin cậy được. Điều đó đặt ra yêu cầu tất yếu khách quan cho sự ra đời của hoạt động kiểm toán BCTC. Kiểm toán độc lập đã tham gia tích cực vào việc kiểm tra, đánh giá, xác nhận độ tin cậy của các thông tin kinh tế tài chính, làm cơ sở cho hoạt động ra quyết định của Nhà đầu tư và ngày càng khẳng định được vị trí và vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Với vai trò của mình, hoạt động kiểm toán BCTC nhận được nhiều sự kỳ vọng từ công chúng. Tuy nhiên, trên thực tế KTV không thể đáp ứng tất cả các kỳ vọng này. Với hàng loạt vụ phá sản, các bê bối tài chính trên thế giới và ở Việt Nam, đã làm suy giảm niềm tin của công chúng cũng như làm gia tăng đáng kể những lời chỉ trích và kiện tụng chống lại nghề kiểm toán. Thực tế cho thấy bản chất và mục tiêu của kiểm toán đã được nhìn nhận khác nhau bởi người sử dụng BCTC và những sự khác nhau này được gọi là "khoảng cách kỳ vọng kiểm toán". Khoảng cách kỳ vọng trong kiểm toán BCTC sinh ra trong sự tương tác của KTV và những đối tượng sử dụng BCKT thông qua BCKT. Nó luôn tồn tại trong nền kinh tế và không thể xóa bỏ hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu khoảng cách kỳ vọng kiểm toán quá lớn sẽ làm suy giảm niềm tin của công chúng đối với hoạt động kiểm toán cũng như mức độ tin cậy của các thông tin tài chính được cung cấp làm cơ sở cho việc ra quyết định, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh 2 tế. Việc xác định các nhân tố ảnh hưởng và tìm ra các giải pháp nhằm thu hẹp khoảng cách kỳ vọng kiểm toán là yếu cầu tất yếu và cấp thiết đối với nền kinh tế.